Mijn ervaring met het coachen van oudere werknemers is, dat de verschillen tussen hen groot zijn. Natuurlijk is er slijtage van het arbeidsvermogen en verlies van capaciteiten, maar er is ook sprake van ontwikkeling van nieuwe vermogens. Sommige ouderen kunnen beter met complexiteit omgaan, leren beter van de eigen ervaringen en nemen initiatieven die ergens toe leiden of als zingevend worden ervaren. Een aantal capaciteiten die ik tegenkom bij oudere werknemers zijn: scherpzinnigheid, vermogen tot overwegen, redeneren, begrip van het geheel, verantwoordelijkheid voor het werk, loyaliteit, werkervaring en motivatie om te leren.

De mate waarin deze vermogens tot hun recht komen is echter aan context gebonden. Dat wil zeggen, afhankelijk van de inrichting van het werk en het beleid van organisaties. Gebrek aan uitdagend werk en processen van uitsluiting zijn fnuikend, waardoor zulke vermogens niet of nauwelijks van de grond komen. Resultaat: de vooroordelen over de oudere werknemers worden versterkt.

Hoe kunnen we nu een beleid ontwikkelen dat oudere werknemers niet langer negeert of uitsluit of beschermt? Welke ingrediënten heeft een organisatiebeleid nodig om oudere werknemers verder te laten ontwikkelen en te waarderen?

Ten eerste denk ik aan een personeelsinstrumentarium dat meer en consistent ontwikkelingsgericht is voor oudere werknemers met mogelijkheden tot taakverbreding (integratie van nieuwe taken) en taakverrijking (meer regelmogelijkheden).

Ten tweede, een aansturing die gebaseerd is op wederzijds vertrouwen en zelfregie. Leidinggeven op basis van samenwerking en minder op strakke aansturing.

Het langer doorwerken kan alleen succesvol zijn als werkgevers en werknemers het tot hun gezamenlijke verantwoordelijkheid maken. Zelfleiderschap van oudere werknemers is de basis voor het ontkrachten van oude vooroordelen. Ik zie dat oudere werknemers zich met coaching beter bewust worden van hun kwaliteiten en zelf de regie pakken. Want je kunt pas bijsturen als je écht weet wie je bent, wat je drijft, wat je kunt, wat je wilt, wat je durft en ook wat je tegenhoudt.